مقایسه اثر سرمایه انسانی روی رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته

انباشت سرمایه انسانی به عنوان یک عامل مهم رشد، مورد توجه بسیار قرار گرفته و مطالعات تجربی زیادی بر نقش مثبت آن در رشد اقتصادی تاکید دارند، از طرف دیگر شبهه های زیادی نیز بر نقش سنتی سرمایه انسانی، صرفا به عنوان یک عامل تولید و مکانیسم هایی که از طریق آن سرمایه انسانی، رشد را تحت تاثیر قرار می دهد، وجود دارد. هدف اصلی این مطالعه بررسی و مقایسه نقش سرمایه انسانی روی رشد اقتصادی در اقتصادهای مختلف است. برای این منظور ما مدلی را بررسی می کنیم که نرخ رشد عامل بهره وری کل به سطح سرمایه انسانی وابسته است و سرمایه انسانی از دو راه، نوآوری و افزایش سرعت پذیرش تکنولوژی از خارج، رشد بهره وری عامل کل را تحت تاثیر قرار می دهد. با استفاده از رهیافت پانل برای 104 کشور، شامل 79 کشور در حال توسعه و 25 کشور oecd، در وقفه های 5 ساله در طول 2005-1980 پی می بریم که رابطه سطوح سرمایه انسانی و رشد اقتصادی، غیر خطی است و در سطوح پایین سرمایه انسانی، سرمایه انسانی نه تنها موجب رشد اقتصادی کشورها نمی شود، بلکه اثر منفی روی رشد نیز دارد در حالیکه با افزایش متوسط سالهای تحصیل که به عنوان شاخص سرمایه انسانی در نظر گرفته شده است، سرمایه انسانی به تدریج اثر مثبتی روی رشد خواهد داشت. ما همچنین پی بردیم که متوسط سالهای تحصیل مورد نیاز برای اثرگذاری مثبت سرمایه انسانی روی رشد اقتصادی در اقتصادهای مختلف، متفاوت است. همچنین مشاهده می شود که توسعه تکنولوژی داخلی عامل مهمتری در رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه است در حالیکه انباشت سرمایه انسانی از طریق افزایش سرعت پذیرش تکنولوژی از خارج نقش موثرتری را روی رشد کشورهای توسعه یافته دارد. با توجه به نتایج به دست آمده، در جهت رسیدن به رشد سریع تر، توصیه می شود که کشورها علی الخصوص کشورهای در حال توسعه، موجودی سرمایه انسانی و سطح دانش و تخصص نیروی انسانی خود را در سطح بالایی قرار دهند، چرا که آن اقتباس تکنولوژی از مرزها و ایجاد تکنولوژی مناسب را تسهیل می کند و در نهایت موجبات رشد اقتصادی را فراهم می آورد.